Sereke | Beşê Erebî | Beşê Çandî | Gotarekî Rêke | Erşîv

Sereke

Ger


Gotar: Îslama olî yan Îslama siyasî?


Îbrahîm Sadiq Malazada

Bê þik Îslam bi hemî mezhebên xiwe, ola piraniya gelê Kurd li her çar parçeyên Kurdistanê ye. Di heman demê de Îslamê weke ol roleke mezin di þoreþên Kurdan de û rûbirûbûna zordariya dagirkerên Kurdistanê de lîstiye. Gelo Îslamê nehiþtiye ku Kurd li gel hemû olên din li Kurdistanê li ber xwe bidin? Lê belê dagirkeran her tim ji bo xapandin û li xiþtebirina komek mirovên nexwenda û nezan bi Îslamê hewl dane.

Gelo Îslam di van hezar salên borî de kariye cihê xwe di nav gelê Kurd de bibîne û li kêleka olên din bijî? Birastî ger kêmasî hebin misilman û nemisilman karîbûn bi hev re bi aramî bijîn.

Bixwîne...

Gotar: Eger Kafka nebûya…?


Tengezar Marînî

Milena Jesenisska li dor berhemên Kafka weha dibêje: „Rast, tazî û bi êþ, tije tinazên hiþk û dîtina hestiyar a mirovekî, gerdû ewqas zelal dît, ku nekaribû xwe ragire û neçar ma dimire"

Kafka di 3.7.1883an li Prag, ji bav û dêyeke cihû jidayîk bû. Wate ew endamê 2 mînoreteya bû, Cihû û elman. Ew zaroyê mezin yê malbatê bû. Bav û dêya wî demên dirêj li firoþgeha xwe dibuhurandin, wî û 3 xwiþk xwe bêhtir demên xwe li malê bi ser de dibirin. Bavê Kafka jî mirovekî cirnexweþ û hiþk bû, weha jî kartêkirineke neyênî li zaroyên xwe kir. Ev di nameya Kafka ji bavê wî re, diyar dibe, ka ew bavekî çendî despot û zulumkar bû. Bavê wî dixwest kurê wî di xwendinê de jêhatî be, lê di daxwazên xwe hiþk bû, lewra kêþe di navbera kur û bêv de peyde dibûn.

Bixwîne...

Gotar: Romana “Zabêl Ez Ermenî Me”


Leyla Reþo

Piþtî xwendina min ji Romana birêz Mamoste E. Xemcivîn re "Zabêl ez Ermenî me"
Min xwestî hinek ronahî bavêjim ser tiþtên ku bala min kiþandin û di derbarê wê de hinek pirs û lêgerîn di mejiyên min de çêbûne gelo dewleta Osmanî ya hovane heta kîjan astê þaxên xwe berda bûn?
Gelo qey dilê wê jixwînmijiyê têr nebû?
Serjêkirina zarok, mezin, kalemêr û dapîr..
Darvekirina jinên ducanî, qeliþandina zikên wan, bi kirdeyên pîs, qirêj û xerab û bêwijdan li ser vî miletê reban pêkane dikirin..
Gelo çima evqas dewlet bêdeng diman?
Gelo ev miletê rebin çi kiribû heta ku rastî evqas  kotekî û dijûn û bêwijdanî ji warê bav û kalan bên dûrxistin û tunekirin...

Bixwîne...

Gotar: Qesem (Sond)


Ezîz Xemcivîn

Romana (Qesem) sûndxwarin, ya romannivîsê Kurd Ferîdê Mela Ehmed e.. Nivîskar Ferîd (Elferîd) ji deryaya rewþenbîriya xwe hunera avjenîna xameya xwe ji xwendevanan re diyar kiriye.
Bi rêkeftin li mala dostekî, li bajarê Þilêswîg-Elmanya me hev dît, bê ko bihêlim xwedanê malê me bi hev bide naskirin, min got: Raweste ev kak Ferîd e! Tev ko ev bêtir ji sîh salan me hev ne dîtibû.. Ciwanmêr bi axaftin û gengeþeyeka Aram û xweþ, bi dilfirehî û karîzmeka hêja cihgirtî bû. Me þevbuhêrka xwe bûrand, li ber rabûna me romana xwe ya bi navê (Qesem) diyarî min kir..

Bixwîne...

Gotar: Dilopek rehnî li ser pirtûka Deftra lêkolînan a nivîskar Cankurd


Rêber Hebûn

Ev pirtûk berî xwe dide ware lêkolînê û di pêþî de dîroka êlên wek nimûne êla Celaliyan û vegûhêztinên wan, zimanê vê lêkolînê li dor gera li zikmakiya hinek êlan dizîvire, heta çi radeyê an astî ew Kurd in li ser bîngeha peywendiyên wan bi cîran û derdoran re,tiþtê dive mirov bîne ziman ku bêhtirî van lêkolînan ji zimanê hin rûsipiyan ve hatibû wergirtin, ji ber xebatên nivîskî li ser mijarê êlan gelekî hindik e, bêhtirî wê ji devê kalan ve hatibûye wergirtin, lewre ew çîrok dibe pir caran cihê gumaniyê, gelo heta çi radeyê ew an lêveger rast in.
Rû 31 :( peyva Kurd nêzîka 5000 sal kevin e û yek ji kevintirîn peyvên dîrokê tê jimartin.)

Bixwîne...

Gotar: Di bîranîna pakrewanbûna Diktor Ebdilrihman Qasimlo de


Hiþmend Sêxo*

(Diktor Qasimlo mamosteyê gelê xwe)

Diktor Ebdilrehman Qasimlo di sala (1930) de li bajarê Ormiyê li Kurdistana Îranê hatiye dunyayê , xwendina xwe ya seretayî û navîn li Ormiyê û Tehranê xwendiye , û piþtre di sala (1948an) de çûye bajarê Istenbûlê da ku xwendina xwe ya Zanîngehê tewaw bike , piþtre biryar stand ku xwendina xwe li Ewrupa tewaw bike.
Dema ku ew li Istenbûlê wî nivîskar û rojnamevan "Mûse Enter" û xwendekarên kurd ên welatparêz naskirin , piþtre çû Ewrupa ji bo tewaw kirina xwendina xwe.
Qasimlo li Firansa û piþtre li Tiþîkoslofakiya zanistên rêzanî û civakî xwend lê qet ji êþ û azara gelê xwe bidûr neket.

Bixwîne...

Gotar: Kurdo! Qedera Me Ye Ku Em Xwe Bikin Yek


Konê Reþ

  Kurdo! Qey qedera te ye tu di welatê Mezopotamiya de hatiye çandin..! Li ser peravên herdu çemên bêrawestan; Dicle û Ferat hatiye danîn... Di navbera herdu çiyayên bi heybet û saw; Zagros û Toros de mezin bûye.. Di hêrik, newal û deþtên te de genim hatiye çandin, sewal hatine xwedîkirin, tekelên erebeyan hatine çêkirin, þaristanî, lê hatine avakirin.. Nûh pêxember bi keleka xwe ji geliyê Laliþ destpê kiriye, di ser çiyayê Þingalê re derbasî çiyayê Cûdî bûye û lê rawestiya ye.. Pêxember di nav xaka te re derbas bûne û jiyanê ji xaka welatê te destpê kiriye..

Bixwîne...

Gotar: PolîTîk û Çand…. Kurd wek nimûne


Ebdilbaqî Elî

Mijara peywendiya di navbera sîyasetmedar û rewþenbîran de, an jî di navbera ramyar û desthilatdaran de, ne mijareke niwe, ji mêj ve  di nivîsên rewþenbîr û nivîskaran de ku nakokiya dîrokî ya di navbera rewþenbîr û desthilatdaran de nîþan didin xwiya kiriye.
Dîrokê di  nava rȗpelên xwe de, gelek bûyer li ser têkiliya rewþenbîr û siyasetmedar di þaristaniyên mirovatiyê yên cihê de tomar kirine, lê ev têkilî ne yekser bi xeteke rast  hatiye, belê ketiya nav xirecir û herik û herikbûnê de, li gorî xwezaya  desthilatdariyê û  îdyolojî û ramana ku rewþenbîr dipejirîne hatiye ristin ȗ hȗnandin.

Bixwîne...

Gotar: 50 Saliya Zinara Erebî û Dîwanxaneya Melayên Qamiþlo


Konê Reþ

  Qamiþlo bi veþartokan dagirtiye.. Gelek navdar û cegerdarên Kurd, Ereb, Siryan, Cihû û Ermen tê re derbas bûne û mora xwe li dîroka wê xistine. Kesî - wek ku pêdiviye - li dor wan ne nivîsandiye, di tariyê de mane û bûne ji veþartokên bajêrê Qamiþlo. Nivîsandina li dor bajarekî wek Qamiþlo jî, ne henek û tinaz in, ne yariyeke ku mirov sebra xwe pê bîne û çax û deme xwe pê re derbas bike. Nivîsandin berpirsyarî ye. Nivîsandin name ye. Nivîsandin ji îro û sibe re ye, nexasim ku nivîsandin, li dor bajarekî mîna Qamiþlo be. Ji ber ku hin caran ez li veþartokên Qamiþlo digerim, wan veþartokan ji zardevên pîrejin û kalemêran digirim.. Îro 24.6.2024, bi helkeftina ku 50 sal di ser Zinara Erebî re derbas dibe, bi min xweþ e we agahdarî Dîwanxaneya Melayan li Qamiþlo bikim. Ewa ku di salên 1973-1974an de li Qamiþlo çalak bû..

Bixwîne...

Gotar: Rola kovara (Ronahî) di çand û bizava çapemeniya Kurdî de Hejmarên(23,24,25) Xelek:12


Dr.Phil.Ebdilmecît Þêxo

Em dikanin  di hejmara (23) an de van çîrokên gelêrî bixwînin:1-Fenên dêw (çêrokbêj),2-Þeva gayê zer (Ebdilkerîm Mela Sadiq),3-Dayin(Biþarê Segman),4-Memê Alan,Mem û Zîn (Celadet Bedirxan),lê emê di vir de tenê li ser van du çîrokên duhatî rawestin:1-Fenê Dêw.2-Þeva gayê zer.
Çîrokbêj di çîroka (fenên dêw) de dinivîse:Di demekê de;kurek mirovekî kor hebû,mirovê kor li parsê digeriya,rojekê ew ji gundan vedigeriya û ew li ser rê ve di newalekî  de û li ber zinarekî rûniþt,lê di  zinêr de derîk vebû, dêwekî serê  xwe di deriyê re  derxist û ji mêrik pirsî,tu li vir çi dikî ?

Bixwîne...

Gotar: Romana (Zêro) dê bibe keskesorek di wêjeya kurdî de


Dildar Xemrevîn

Di destpêkê de ez spasiya Zaxoka delal dikim ku ez û hêja Ezîz Xemcivîn di himêza xwe de civandin û bû egerê hevdîtin û hevhimêzkirna me û her wiha bû dîdevana diyariya romana hêja ya bi navê (Zêro ) ji bo min ku bi destê helbestvan û nivîskarê hêja û bihagiran Ezîz Xemcivîn hatiye nivîsandin..
Roman di sala 2012 an de li bajarê Hesekê yê dikeve Rojavayê dil Rojavayê Kurdîstanê bidawî bûye û di sala 2019 an de li Weþanên Sersera hatiye çapkirin.
Bi rastî ez nizanim û nikarim çawa ez ê pesnê van hestên pak û gerim ku divê romanê de hatine nivîsîn bidim ji ber ditirsim ku ji derheqê wan de dernekevin, lewra ez pêþî lêborîna xwe ji hêja Ezîz Xemcivîn dixwazim ji bo herkêmasiykê ji aliyê nerînên xwe di derheqê romana ( Zêro ) de dixwazim.

Bixwîne...

Gotar: Bîranînên Jineke Kurd


Ezîz Xemcivîn

Fewziya Qiço di temenê heftê saliya xwe de û di rewþewke valabûn û tenêtiya li havîbûnê hinek bîranînên xwe û serbûriyên demên corbicor nivîsandine, hem jî di pirtûkeka piçûk de belav kirine.
Þad im, bi rastî jineka Kurd bi temen mezin dest bi nivîsandinê bike û pirtûkekê jî çap bike.
Fewziya xan ew bîranîn li gora zanîna xwe bi hest û dilîniya dêyekê hûnandine.
Fewziya bi þêweyê civatî axaftin li pey axaftinê rêz kiriye, dibe jî ezmûneya wê ya nivîsînê hêj nû ye, çendîn mirov di nivîsandinê de kûr biçe ewqasî dê karibe bêtir bide..

Bixwîne...

Gotar: Ezbenî! Em Bendewarên Þadiyê Ne!


Konê Reþ

  Ezbenî! Çima þadî di rê de winda dibe?! Navnîþanên ku ji mêj ve, me di kolan û çardiryanên welatê xwe de danîne rastin; Çira û Xetîr vêketîne.. Derî û pencere vekirîne.. Cil û bergên nû li me ne.. Û baþ box û beranên me hatine serjêkirin..!
  Mixabin! Çavên me qerimîn û þadî ne hat..! Ne me ew ji bîr kir û ne ew winda dibe.. û wiha em di welatê xwe de, di nav êþ, jan û sirgûnkirinê de, çavnêrên wê ne.. Her ku deriyek vedibe, em dibêjin; belkî þadî têre derbas bibe! Her ku mûmek vêdikeve, em bi hêvî dibin ku li ber ronahiya wê þadiyê bibînin..

Bixwîne...

Gotar: Di 32 Saliya Rewþen Bedirxan de, Gotinek


Konê Reþ

  Îro (01.06.2024), 32 sal di ser Koçkirina Rewþen xanim Bedirxan re derbas dibe, bi min xweþ e ez van kar û xebatên wê bi we bidim naskirin:
  Mîrzade Rewþen Bedirxan wek rewþenbîreke Kurd a jin; ew yekemîn jina kurd e ku bi elfabeya Kurdî latînî nivîsandiye û alîkarî bi kurmamê xwe Mîr Celadet Bedirxan re kiriye.. Nexasim di kovara Hawar de. Hem jî bi navtêdan û dehifdana wê û Mîr Celadet, nivîskarên wek Cegerxwîn, Osman Sebrî, Qedrî Can hatine holê.. Di sala 1955an de bi Dr. Nûredîn Zaza, Osman Sebrî, Dr. Nûrî Dersimî, Hemîdê Hecî Derwêþ komeleyeke bi navê (Komela Vejandina Çanda Kurdî), li Þamî damezirandine.. Û ew yekemîn jina Kurd e di astê Kurdistanê û sirgûnê de, ku di sala 1955an de, rêveberiya dibistana (Leyla Elexyeliye), li Þamê kiriye.. Û yekemîn jina Kurd e ku di sala 1957an de, li paytexta Yûnan/ Atina Ala Kurdistanê a Rengîn di konferansa dijî imperialismê de bilind kiriye:

Bixwîne...

Gotar: Dema rêveberî ne ji milet be (PKK wek nimûne)


D. Ebdulhekîm Beþar

Êdî em nema hewceyî þirovekirinê û anîna belge û nîþanan in ji bo em diyar bikin ku rêveberiya li bakurê rojavayê Sûriyê di bin fermandariya Partiya Karkerên Kurdistanê PKK de ye, bi riya endamin ku navê Kadro li wan tê kirin. Ew kesên ku kêmtirîn karîna zanistî li rex wan tune ye ku wan bighîne asta rêvebirina dezgeh û saziyên sivîl. Piraniya wan dem û salên dirêj li çiyayên Qendîlê bûrandine û perwerdeya leþkerî ya þerê girîlayî  dîtine, di civakeke edyolojîk û leþkerî ya girtî de, ne guncayî bi giyanê serdema nû re ya li ser bingeha xebata siyasî ya aþtyane û danûstandina bi çandên cuda re ava dibe.   

Bixwîne...

Gotar: Festîvala Zaxo Ya Cil û Bergên Kurdî Dîrokî bû û Ji Encamê Tivinga Berno bû


Konê Reþ

  Eþkere ye ku sê tiþt nasname û hebûna miletan destnîþan dikin û dibin simbola jihevcudakirina her miletekî ji miltên din, ew jî ev in: Erdnîgariya ku her miletek li ser xaka wê dijî.. Zimanê ku her miletek pê diaxife û cil û bergên wî miletî ne. Anku cil û berg yek ji regezên nasnameya gelê Kurd e..
  Wek ku diyare, ji berî çend salan ve, roja 10 Adarê, ji rex Hikumata Herêma Kurdistanê ve, bi navê Roja Cil û Bergên Kurdî di nav Kurdistaniyan de hatiye binav kirin. Di vê rojê de li her derê Kurdistanê û cîhanê, Kurdistanî cil û bergên kurdî li xwe dikin, xwe bi cil û bergên bav û kalên xwe berz û paye dikin.

Bixwîne...

Gotar: Berê pênûsê li xwediyê xwe ye! Zabêl ez Ermenî me!


Þêrîn Ebdo

Ramanek di malzaroka romanekê de ducanî dibe, ji ducaniya xwe de
êþ, talankirin, komkujî û bobalatên mezin dirêsîne wek teþiyekê giloka tunekirin û qirkirina miletê Ermenî li hev dipêçîne..
Li bin sîwana navûnîþana man û nemanê de zincîra janên Ermeniyan bi hev dikevin û zayîna “Zabêl ez Ermenî me!” bi pênûs û hizira nivîskarê hêja Ezîz Xemcivîn pîroz û îmze dibe..
Wek xwendevan piþtî ko min romana “Zabêl ez Ermenî me” xwend, ez dixwazim bibêjim: Ku nivîskar di berhema xwe de erkekî giran û mezin hildide ser milê xameya xwe ko tiþtên di romanê de hatine ziman bi pelgeh, pêzanîn û dîrok ve dewlemend be..

Bixwîne...

Gotar: Romana Zabêl Ez Ermenî Me! Li ser azar û êþê hatiye nivîsandin


Hesen Mihemed

Yek ji romannivîsan dibêje: Romana ku nikaribe qorziyek tarî ji civakê , ji dîrokê, ji jiyanê rohnî bike ne Roman e.
Bi rastî jî li teniþta afirandin û belavkirina spehîtiyê, yek jî erka nivîsandinê ye ku ronahiyê bide cihên tarî di jiyanê de.
Duh min xwendina romana kek Ezîz Xemcivîn
/ Zabêl… ez Ermenî me/ bi dawî kir
Roman li ser babeteke biêþ û kovan û Herweha bi zimanekî tijî êþ Hatiye nivîsandin
Bi cih li ser qirkirina gelê Ermenî sal 1915 bi destên Osmaniyan, hatiye nivîsandin
Azar û êș û wendabûn û þerpezebûn, ax û nalînên, tî û birçîbûn ku bi wê cînosaydê re rûdaye tîne ziman
Hovîtiya mirovan li aliyekî herweha dilovaniya mirovan li aliyekî din.

Bixwîne...

Gotar: Diyalog…alava birêvebirina hemerengiya civakê


Ebdilbaqî Elî

Pirjimarî ȗ hemerengî wek xemleke civakî çawa tê birêvebirin?
Gelo ger ku cîhan birengekî tenê ba wê çawa bihate dîtin?
Ger mirov bi yek regez ,yek reng ,yek ol ,ȗ yek ziman ba wê jiyan çawe birêve biçwane?

Komelgeh ȗ civak lașekî mezin ,fereh ȗ têkele ,mirov ,teba ,balinde , ȗ her tiștê zindî ,xwedan can ȗ dijî bi du regezan ( nêr ȗ mê ) çêbȗne.

Bixwîne...

Gotar: Ziman, ziman û ziman


Tengezar Marînî

Tiþtek di zimên de heye, pir seyr e, ew jî eve: dema mirov li welatê xerîbiyê, rastî dengên zimanê xwe tê, yekser li dor xwe dinere û ber bi wî mirovî ve diçe. Mîna yekî pêbawer xwe nêzîkî xwedanê wî dengî dike.
Ziman ji mejî û hiþ re girintir e ji giringiya roniyê û dîtbîniyê ji çev re.
Zimanzanekî elman î bi navbang, Wilhelm von Humboldt (1768-1835) dibêje: "Welatê rastteqîne ziman e. Ew bêrîkirin diyar dike".
Ziman, hem mal e, nasname ye, hebûn e û dil e. Em dinerin, êrîþa li dijî kurdan bi sivikatiya bi zimanê wan dest pê dike. Bizava zimanjibîrkirinê bi metodên zanistî û plankirî têne bi rê ve birin.

Bixwîne...

Gotar: Hêviyên Veþartî


Dr.Phil.Ebdilmecît Þêxo

Mehmûd Birîmce helbestvanekî Kurd e ji Efrîna zamdar e,hilgirê bawernama Lêsansê di zimanê Erebî de ye,ew derhêner û hûrlênirînê  berhemên zimanê Erebî ye, lê bi ser vê de jî; ew mamostê zimanê Kurdî li peymangeha bilind ya zanîngeha Helebê li Ezazê  bû û  ew niha jî li dezgeha xêrxwaziya  Barzanî li Efrînê mamostê zimanê Kurdî ye.
Helbestvan Mehmûd bi du zimanan Kurdî û Erebî  helbestan dinivisîne,
berhevoka bi navnîþana (Hêviyên Veþartî) (35) helbestan di dilê xwe de  diparêze û ronahiyên (35) stêrkên  geþdar û xemxwar di ezmana gelê xwe  û civakamirovperweriyê de berdide,ristevan zane ku helbest êþdar e,lê ew  bawer dike jî ku helbest jiyan e,ew zane jî;ku êþa xwe û ya miletê xwe ne bê derman e û ew çareseryê di xwîn û cegerê xwe de bi stêrên hîm û latên welatê xwe av dide û ew bi rengên keskesorê re mîna dareke zêtunê dikene û eger li nik Feylesof  Siqrat dermanê xezeb û torebûnê  bêdengî ye,lê li cem Mehmud dermanên xezebê; qêrîn û berxwedan in.

Bixwîne...

Gotar: Ronîdanek li ser Pirtûka Teþeyên Nezmê*


Þiyar Silêman

Mijara wêjeyê bi giþtî û bi taybetî ya helbestê, êdî ne weke berê sade û asan e; em nema dikarin helbestê wek bav û kalên xwe pênase bikin ku ew tenê terazû û serwa û hin bêjeyên lihevhatî ne. Ji ber ku wêje û helbestê gelek serdem û qonaxên dîrokî derbas kirine ta gihane roja me ya îro ku çandên cîhana nûjen bi felsefeyên hunerê yên cihêreng dagirtî ne. Ev ketwar li ser xebatkarên di zanista wêjeyê bi giþtî û helbestê bi taybetî de ferz dike ku li gelek têgehan vegerin û bi guhertinên serdema nû re biguncînin. Ji bo gihiþtina vê armancê pêwîstî bi naskirina awayê pêþketina helbestê heye, ji ber ku naskirina çawaniya pêþdeçûn û guherîna her zanistekê, hewcedarî naskirina alfebaya wê ya destpêkê ye (Mendûr, 2017, r.9) (. Zanista analîzekirina helbestê jî ji vê rêbazê ne cuda ye, lewra çawaniya hûnana helbestan û vekolîna wan ji aliyê ruxsar û naverokê ve wek mijareke giring, bûye cihê guhdana tevahiya gelên cîhanê û bi awayekî zanistî nêzîkî wê bûne.

Bixwîne...

Gotar: Festivala Semayê li Duhokê, Yekemîn Þahiya Kurdistaniya ye, Piþtî Cenga Çaldêranê/ 1514


Konê Reþ
 
  Piþtî ku Dr. Lezgîn Çalî ez agahdarî Festîvala Semayê li Duhokê kirim bi çend rojan, birêz Mihemedê Necmedînî ji komîta festîvalê ev daxwazname bo min rê kir:
  (Silav û rêz, mamosteyê rêzdar Konê Reþ (Selman Osman Abdo)!
 Hîvîdarim di xêr û xweþîyê da bin. Ez Mihemedê Necmedînî, ji rêkxistîya Semayê ya Kurdistanê bi we re me. Rêkxistîya Semayê a Kurdistanê, rêkxistîyeke nehukmetîye li Herêma Kurdistanê, ji bo vejandina ferhanga kurdî hatîye diristkirin. Ew çalakîyên ferhengî li dardixe.

Bixwîne...

Gotar: Kurdistan…. bûkxatûna rojnamegeriya kurdî


Ebdilbaqî Elî

Wek berhem ȗ semyanê çend sal xebat ȗ tekoșîn bȗk xatȗna Berdirxaniyan bi xemlek botanî ,bi dêmên qeșeng ,riwê beșȗș ȗ devliken serî hildide ,pencere belê dergehên kurdayetiyê li çar kinar ȗ seranserê kurdistanê vedike ,bayê hînik yê buhara zozanê cizîrê li her kurdekî kurdperwer di weșîne.
Ava zelal ȗ qerisî di germiya havîna bendewariyê de bi gewdê kurdên tiyê azadiyê de berdide.
Mîrê cizîra botan Miqdad Midhet Bedirxan pișî çend hewlên nebiserketî ,yên ku di riya çand ȗ rojnamegeriya kurdî de șikerst anî neçar ma ku hewlên xwe veguhêze cihekî dî ,ew hewldan li bajarê Qahîra paytextê misrê berhem aniye ȗ berî sed ȗ bîst ȗ șeș salan weke îro di sala 1898 an de bingeha rojnamegeriya kurdî damezirandiye.

Bixwîne...

Gotar: Mîr Dr. Kamîran Bedirxan û 81 Saliya Rojnameya Roja Nû


Konê Reþ

Îro (3)ê gulana 2024an, 81 sal de di ser weþan û belavkirina rojnameya (Roja Nû) re derbas dibe, bi min xweþ e ku ez vê rojnameyê bi xwendevanan bidim naskirin.
Roja Nû, rojnameyeke hefteyî ya siyasî bû; xwedî û berpirsiyarê wê Mîr Dr. Kamîran Alî Bedrxan bû. Cih û warê çapa wê wek ku li ser hatiye nivîsandin: Libnan - Beyrût bû. Ev rojname berî 81 salan di roja (3)ê gulana 1943an de li Beyrûtê hatiye weþandin, 81 hejmar jê hatine çapkirin, hejmara dawî (81), di 27ê gulana 1946an de hatiye çap û belavkirin.

Bixwîne...

Gotar: Rexnelêgirtin û wêjenasî.


Mizgîn Hesko

Bêguman, ne rexnevan im ku bikaribim buhayê vê mijarê bidim, giraniyê bidim hin despilîn û têgihên wê. Ango wiha bi rêk û pêk, wê vekolin û wiha jî bi çavdêrî û li gor hin pîvanên rexenya wêjeyî pê de kûr û dûr biçim.
Bi her halî û di wêjenasiyê û zanista hunerî de, rexnekirin, rexnelêgirtin û bi min û dubare li vir jî li qelem didim, ew tête bi wateya xwe a herî xweþ: nirxandina wêjeyî.

Nirxandina wêjeyî...?! Bi wateya tewîlkirin, jihevxistin û hevaxaftin û hwd. Wiha jî û proseya gumanê/ texmînkirinê/  xwedan deriyekî vekirî ye û qet bi dawî nabe.

Bixwîne...

Gotar: Ziman bi hizrê, felsefê û helbestê bi hêz û seqa dibe.


Tengezar Marîni

Felsefe çi dide û çi dike?
Pirsek ji wan pirsên mezin ên felsefê ew e: Felsefe mirov bextewar dike?
Her ji destpêkê ve, ev guman hebû, ku pêdiviya mirov î bi felsefê tune ye û felsefe bêsûd û beyhûde ye, lê baweriya kesên xwedan hizir dibêjin: Pir sûdeya felsefê heye. Eger em hinekî li wan kêþeyên em di jiyanê pê re rûbirû dibin. Pir kêþ û alozî di bingeha xwe de felsefî ne û bê felsefê çareser nabin. Lê ev xal pir nezelal e û sedem jî ew e, ku kêþeyên felsefî mîna zanistê an teknolojiyê ye, lê ew jî dikare çareser bibe.

Bixwîne...

Gotar: Çirûskin Ji Ramanên Osman Sebrî


Rûxweþê Zîvar

Eger em hiþê kurdî di dîroka kevn û nû de têxin bin hûrbîneke çavgeþ, emê bibînin ku ``Osman Sebrî`` ne tenê xebatkarekî mêrax û torevanekî dilêr bû, lêbelê, ew ramangîrekî sebirxwe û azaser bû jî û yên wek wî di warê ramanê de bi wêrekî nivîsandine di dîroka me de pir hindikin.
Vaye dema ku piran ji me, ger em nebêjin me tevan, hiþên xwe li pirêzên xelkê bê pirs û guman diçêrandin û yê tevî jîr ji me, þerê kolegîriya kesan dikir, hîngê, erê hîngê di wê rewþa kambax û tarî de, Osman Sebrî ne tenê bi xurtî þerê kolegîriya ji kesan re dikir,lêbelê, wî bê dudilî þerê kolegîriya ji ramanan re jî dikir, digot``raste, dema kolîdar ji welatê me bi derkevin, welat serxwe dibe, lê kurd aza nabin, azadiya gelekî bi xelasbûna wî ji kolegîriya ramanên biyanî  ye``.

Bixwîne...

Gotar: Roja rojnamegeriya Kurdî li hemû pênûsên Kurdî Pîroz be ! 22.Nîsan 1898-2024


Dr.Phil.Ebdilmecît Þêxo

Xwendevanên welatparêz!Bi bûneya cejna rojnamegeriya Kurdî ez dixwazim we hemûyan pîroz bikim û gelek silavên niþtimanî ji we û ji hemû desteyên rojname,kovar û dezgehên ragîhandinê  re ji (Çiyayê Kurmênc)û ji nav zeviyên  darên zêtunê ji we re biþînim û herweha jî ez  hezdikim bi dilekî geþ û bi wireyên bilind wêneya mamosteyê me yê her mezin,damezrênerê rojnama(KURDISTAN) Mîr Miqdad Medehet Bedirxan û rûpela yekê  ji hejmara yekê û rûpela yekê  ji hejmara dawiyê  ji rojnamê wek rêzgirtin  ji bîranîna vê cejna pîroz re li vir biweþînim.  

Bixwîne...

Gotar: Careke Din Mîr Miqdad Medhet Bedirxan û Rojnameya KURDISTAN


Konê Reþ
 
   Di dawiya sala 1897an de, ji neçarî Mîr Miqdad Medhet Bedirxan Stenbol li paþ xwe hiþtiye û berê xwe daye Qahîre.. Li Misrê wek rikeberekî dijî siyaseta Sulatan Abdulhemîdê/2an, ji bo pêþketina Kurdan kar û xebat kiriye û di roja 22ê Nîsana 1898an de, anku di rojek wek îro 22.4.2024an de, berî 126 salan, yekemîn rojnameya bi zimanê Kurdî, bi navê (KURDISTAN) weþandîye û di nav rûpelên wê de wiha gazî û hawarî Kurdan kirîye û gotiye: (Gelî Mîr û Axano! Kurmancno! qenc bizanin xwendin, ilm û merîfet li dinyayê û axretê rûyê mirov sipî dike. Niho zaroyên xwe fêr bikin ilm û merîfetan hûn bi xulaqetê xwe þûcai û cesûrin, heke hûn bibin xweyî ilm, hûnê ji dinyayê hemîyan xurtir û dewlemendtir bin..).
Mîr Miqdad Medhet Bedirxan, rojnameya KURDISTAN, (4) Qahîre/1898.

Bixwîne...

X

Helbest